-प्रकाश आङ्देम्बे
रुबाईको पुर्वअवस्था :-
रुबाइ(एकबचन), रुबाइयात(बहुवचन) फारषीभाषाको लोक लय भएता पनि यसलाई मलजल र अग्लो सृजनात्मकता दिने काम उमर खैयामले गरे। रुबाइको अध्यन गर्दा उमर खैयामलाई अध्यय्न नगरी पूर्णता पाउन सक्तैन। गणितिज्ञ, ज्योतिषविद, खगोलशास्त्री, दार्शनिक, वातावरणविद्, भूगोलविद्, इन्जिनियर, संगीतज्ञ, खनिजविद्, बातावरणविद, कवि आदि विविध विधाका महान प्रतिभा हुन उमर खैयाम (पर्सियन सन्१०३८–११३१)। उनको पूरा नाम Ghiyath al-Din Abu'l-Fath 'Umar ibn Ibrahim Al-Nishapuri al-Khayyami हो आजभन्दा लगभग हजार वर्ष(हालको इरान) पहिले निशापुरमा जन्मिएका। उनको बाल्यकाल बाल्ख (हाल अफगानिस्तानको उत्तरी भूभाग) मा वितेको थियो भने खैयामले समरकन्ड(हालको कायरो र बगदाद) मा शिक्षा हासिल गरेका थिए। उनले विशेष (गणितमा) अलजेब्राको आधुनिकिकरण र आधुनिक क्यालेन्डरको स्थापना गरेका थिए। आफ्नो समयअवस्थामा उनलाई संसारको दार्शनिक भनेर पनि उल्लेख गरिएको पाइन्छ।
